Wanneer je naar Bonaire reist dan vallen bij aankomst de vele kleuren in het straatbeeld direct op. Met name in Kralendijk heeft ieder gebouw wel een ander kleurtje. De schilderingen spatten af van muren, oude containers, vervallen gebouwen en houten schuttingen. Ben je, net als ik, gek op Street Art, ga dan op zoek naar de prachtige muurschilderingen op Bonaire.
Wat is het verschil tussen Street Art en Graffiti?
Omdat ik niet weet wat het verschil is tussen Street Art en Graffiti ben ik dit gaan uitzoeken. Google leert mij dat bij Graffiti de nadruk ligt op de alias of bijnaam en/of het graffiti-karakter. Vaak worden met spuitbussen namen van artiesten op muren van publieke oppervlakken gespoten. Dit gebeurt zonder toestemming en is niet toegestaan.
Bij Street Art echter staat het beeld centraal en worden er meer verschillende middelen gebruikt, zoals spuitverf, sculpturen (ook wel 3D Street Art), markers en stickers, tapekunst en hacking.
Wie maken de muurschilderingen op Bonaire?
Street Colors Bonaire heeft een belangrijk aandeel gehad in deze muurschilderingen. Het is een Street Art project van Fundashon Plataforma Kultural en creëert een samenwerking tussen Rewriters Rotterdam, Bonairiaanse jongeren en kunstenaars. Het doel is om jongeren de mogelijkheden te geven hun talenten te ontwikkelen en te leren van professionele kunstenaars. Ook is het de bedoeling om Street Art op Bonaire op de kaart te zetten en het een plek in de Bonairiaanse samenleving te geven. Ik moet zeggen dat ze er aardig in geslaagd zijn, want wat zijn er mooie muurschilderingen bijgekomen sinds juli 2017, het moment dat wij het eiland hebben verlaten.
Wil je weten waar je de Street Art kunt vinden, kijk dan op de website van Street Colors Bonaire. Hier vind je een kaartje waar je de muurschilderingen kunt vinden maar je kunt ook, net zoals ik, in de auto stappen en ernaar op zoek gaan.
Street Art Bonaire: muurschilderingen en andere kunst
1. Esmeralda hotel
In het zuidwesten van Bonaire ligt naast de prachtige Beachclub Ocean Oasis een onafgebouwd hotel, de Esmeralda ruïne. Het ligt er al jaren en wordt door de locals ook wel het spookhotel genoemd. Ikzelf vermeed deze ruïne dan ook maar al te graag. Nu is de ruïne een plek om te oefenen met graffiti en dat is er ook volop gedaan. Let wel op, het betreden is op eigen risico. Ik ben niet naar binnen gegaan, maar aan de buitenkant spot je aan de zijgevel deze Flamingo.
2. Wonders of the Deep
Deze muurschildering – gelegen bij de rotonde in Hato bij TWR (Trans World Radio) – was er al lang voordat ik in 2014 op het eiland kwam wonen en dateert uit 1998. Omdat deze door zon en zoutlucht flink vervaagd was is deze Street Art mij nooit opgevallen. Vlak nadat ik het eiland in juli 2017 verlaten heb werd de schildering gerestaureerd. Tijdens mijn vakantie in juni 2021 kwam ik er weer langs en spatte het onderwaterleven van Bonaire ervan af.
Muurschildering: Wonders in the deep
Gemaakt door: Rita Carswell en Jeannie Villacorte
In opdracht van: Trans World Radio
Wanneer: 2017
Waar: Kaya Gob. N. Debrot 64, Kralendijk
3. Container @Something Special
Deze geschilderde container, gelegen aan de Playa Lechi en bij duikspot ‘Something Special’, is het werk van kunstenaar Kenneth Letsoin, alias Naamloozz.
Kenneth is een vrijbuiter en maakt vooral abstract expressionistisch werk.
Muurschildering: Container @Something Special
Gemaakt door: Naamloozz
Wanneer: mei 2021
Waar: Playa Lechi, @divespot Something Special, Kralendijk
4. Leilana
Deze muurschildering van Tymon de Laat is stiekem mijn favoriete en ik heb destijds meegestemd in de wedstrijd. Leilana is beoordeeld door ‘Street Art Cities’ tot de beste muurschildering van februari 2021. Normaal schildert Tymon zijn eigen foto’s die hij maakt tijdens zijn reizen. Deze vond hij echter op internet en werd er verliefd op. Je vindt deze muurschildering aan de muur van de nieuwe cocktailbar Tiki & Co, een van mijn hotspots op Bonaire.
Muurschildering: Leilana
Gemaakt door: Tymon de Laat
Wanneer: februari 2021
Waar: Kaya Bonaire bij de cocktailbar Tiki & Co.
5. Street Art Jam: Multiple artists
Op deze plek stond in het verleden de gevangenis en het is even wennen dat het gebouw er niet meer staat. Daarvoor in de plaats vind je er een blauwe muur waarop schilderingen zijn aangebracht van verschillende kunstenaars met als doel van elkaar te leren, elkaar te inspireren en ideeën en tips uit te wisselen. De bedoeling is – en hopelijk gaat dat ook gebeuren – om er een jaarlijks terugkomend project van te maken.
Muurschildering: Street Art Jam
Gemaakt door: verschillende kunstenaars
Waar: de blauwe muur achter het politiebureau en tegenover het OM. Kruising J.A. Abraham Boulevard and Kaya G.F Croes
6. Bencho, Meki, Reki ku Treki
Toen ik – samen met mijn Portugese vriendin, woonachtig op Bonaire – foto’s maakte van deze muurschildering kwam er een man met wandelstok voorbij en vroeg in het Spaans of hij een foto van ons moest maken. Hij vertelde mijn vriendin, die Spaans spreekt – dat hij diverse muurschilderingen heeft gemaakt op Bonaire. Ik verstond er helaas niets van en weet jammer genoeg niet om welke het gaat. Hij maakte een foto van ons tweetjes en nam daarna afscheid van ons.
In ieder geval is deze kunstenaar een Italiaan en heet Dodici (Edoardo Trionfera). Hij woont en werkt in Rotterdam. Op uitnodiging van Street Colors Bonaire bezocht hij eind 2020 Bonaire om er – zowel samen met lokale jongeren als alleen – verschillende muurschilderingen te maken. De persoon op de muur symboliseert het relaxte leven op Bonaire, iets wat ik overigens enorm mis hier in Nederland.
De titel is bedacht door Ramsley Krips, die het radiostation Breezy FM heeft. De persoon op de muur heet Bencho en de drie geiten Meki, Reki en Treki.
Muurschildering: Bencho, Meki, Reki ku Treki
Gemaakt door: Dodici
Waar: Kaya Korsow, Kralendijk
Wanneer: november 2020
7. It’s gonna be oke
Kunstenares Loes Hak kwam met haar gezin op het eiland toen wij in 2017 verhuisden. Zij betrok hetzelfde huis waarin wij drie jaar hadden gewoond. Sinds ze op het eiland woont heeft ze al op diverse plekken prachtige muurschilderingen gemaakt. Met de muurschildering ‘It’s gonna be oke’ wil zij in deze vreemde tijd een positieve boodschap meegeven en hoopt dat mensen, die een moeilijke tijd hebben, er troost in vinden. Uiteindelijk komt het bijna altijd wel goed.
Muurschildering: It’s gonna be oke
Gemaakt door: Aloha Bonaire (Loes Hak)
Waar: Shrimp Farm, Sorobon
Wanneer: april 2020
Nog meer werk van Aloha Bonaire
8. Mamparia 2
Deze muurschildering is gemaakt door Garrick Marchena, een van de meest beroemde kunstenaars van Curaçao. Je vindt deze schildering aan het begin van de boulevard. Een beetje vreemde plek voor een muur en dat vond Garrick dus ook. Dat realiseerde hij zich toen een van de honden – die hij en zijn vrienden meenamen – iedere keer naar het privégedeelte van het appartement zwom aan de andere kant van deze muur.
De kust is er namelijk voor iedereen en niemand zou er een muur of poort moeten plaatsen om te voorkomen dat je daarnaartoe gaat. Daarom besloot hij om die muur te beschilderen.
De vrouw die hij schilderde lijkt op de vrouw die hij heeft geschilderd op de muur van een bar op Madero beach op Curaçao. Met haar lang vloeiend blauwe haar lijkt zij op een zeemeermin, oftewel op zijn Bonairiaans Mamparia kutu. Om haar onopgemerkt te schilderen was nog een uitdaging. Tijdens het tekenen van de schets werd Marchena betrapt en keerde ’s nachts terug om het af te maken. Een bescheiden duimpje omhoog van een van de bewoners en het feit dat niemand eroverheen heeft geschilderd betekent waarschijnlijk dat meer mensen er zo over denken.
Muurschildering: Mamparia 2
Gemaakt door: Garrick Marchena
Waar: Playa Lechi, Kralendijk
Wanneer: 2019
9. Flamingo van plastic afval
Plastic afval is een wereldgroot probleem. Tijdens mijn reizen kom ik op prachtige plekken en telkens weer valt op hoeveel plastic afval er gedumpt wordt. Het beeld wat ik heb – toen ik als laatste het kamp binnenkwam en iedereen al vertrokken was tijdens mijn Rinjani trekking op Lombok – zal ik nooit meer vergeten. Op iedere plekje, hoever ik ook kon kijken, lag afval en daartussenin stond nog een tentje, dat van ons. Twee weken later brak er een aardbeving uit met heel veel gevolgen voor de bevolking, maar de natuur kon zich wel herstellen. Ik snap niet waarom er nog steeds zo veel plastic geproduceerd en gedumpt wordt en hoop dat hier een oplossing voor komt.
Ook op Bonaire spoelt er – met name aan de oostkust – veel afval aan. Kunstenares Maria Koijck organiseerde, samen met de lokale bevolking, de 4Green Foundation en Groningen Schoon een clean-up op Bonaire. Meer dan 250 mensen raapten afval van het strand en kregen de opdracht het roze afval apart te houden. Hiervan maakte zij deze reusachtige flamingo van plastic afval.
10. Meer Street Art Bonaire: mozaïek als stoeptegel
Wanneer je door het centrum van Kralendijk loopt adviseer ik je op zoek te gaan naar de leuke afbeeldingen die gemaakt zijn van mozaïek. Gaten in het trottoir zijn artistiek opgevuld door Jo-Sea Art en Life is a beach.
Wat vind ik het jammer dat ik Jo-Sea Art niet ontdekt heb in de periode dat ik op Bonaire woonde. Graag had ik deelgenomen aan haar workshops. Met kleine mozaïek tegeltjes worden de meest leuke schalen, schilderijen en beelden gemaakt. Carla van ‘Life is a Beach’ maakt naast muurschilderingen, prachtige armbanden van Bonairiaans zand.
Er is nog veel meer prachtige Street-art op Bonaire, te veel om in mijn blog te verwerken. Ga op zoek en maak er mooie foto’s van.
Welk Street-art heb jij gespot op Bonaire?
1 comment
Kleurenpracht op muren, de een mooier dan de ander; maar allen een lust voor het oog!